Europese Best Abstract Award voor onderzoek naar optimale behandeling van patiënten met inflammatoire darmziekten
De IBD-kliniek van het Imeldaziekenhuis in Bonheiden, onder leiding van Dr. Peter Bossuyt en Dr. Lieven Pouillon, ontvangt deze week de Europese Best Abstract Award voor hun onderzoek naar de optimale behandeling van inflammatoire darmziekten. De prijs wordt uitgereikt op het Europees congres aan de drie beste onderzoeksprojecten in Europa binnen het deelgebied van de inflammatoire darmziekten.
Chronische inflammatoire darmziekten (inflammatory bowel disease of IBD) omvatten de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Deze aandoeningen van het maagdarmstelsel komen voor bij ongeveer 50 000 mensen in België. Bij deze ziekten ontstaat er een aanval van het immuunsysteem op de darm. Patiënten ontwikkelen hierdoor klachten van buikpijn, diarree en bloedverlies. Het ontstaat meestal tussen de leeftijd van 20 en 30 jaar en vraagt een intensieve behandeling en opvolging op lange termijn.
Optimale en gepersonaliseerde behandeling
Op zich zijn de aandoeningen goed te behandelen, maar dit vraagt een strikte opvolging. Tot op heden is het onmogelijk om op voorhand te voorspellen welke behandeling zal aanslaan bij een patiënt met een inflammatoire darmaandoening en welke niet. De meeste behandelingen werken slechts bij iets meer dan de helft van de patiënten waarbij ze worden opgestart. Het is daarom zeer belangrijk om een gestarte behandeling zo optimaal mogelijk te geven. Dit kan gebeuren door de dosis van de medicatie aan te passen zodat iedere patiënt exact de dosis krijgt die nodig is om de ziekte onder controle te houden.
“Gepersonaliseerde geneeskunde zorgt ervoor dat de patiënt juist de medicatie krijgt die hij nodig heeft.”
Een van de belangrijkste medicaties voor inflammatoire darmziekten is infliximab (Remsima, Remicade, Flixabi, Inflectra en Zessly). Deze medicatie bestaat al 20 jaar, maar het blijft zoeken naar een ideale dosering. In de IBD-kliniek van het Imeldaziekenhuis worden meer dan 100 patiënten behandeld met deze therapie. Sinds 2018 gebruikt de IBD-kliniek van Bonheiden een systeem van gepersonaliseerde dosering door telkens de waarde te meten van infliximab vóór de toediening op het Dagziekenhuis. Als de dosering te laag is, wordt de dosis direct aangepast (“ultraproactive therapeutic drug monitoring” genaamd). Dit systeem vereist een goede coördinatie tussen de arts, de IBD-verpleegkundige, de Apotheek en het Labo. Het Imeldaziekenhuis is het enige ziekenhuis in België dat deze strikte benadering toepast.
Impact van gepersonaliseerde behandeling op middellange termijn
In de wetenschappelijke wereld blijft er discussie over de meerwaarde van een dergelijk strikt gepersonaliseerde behandeling. Daarom heeft de IBD-kliniek van het Imeldaziekenhuis zijn gegevens vergeleken met de gegevens van een ander groot referentiecentrum voor inflammatoire darmziekten in België (IBD-kliniek AZ Sint-Lucas in Gent) waar standaard een minder invasieve benadering wordt gebruikt.
Uit de resultaten blijkt dat een kwart van de patiënten te weinig medicatie krijgt. Het strikt gepersonaliseerd systeem zorgt voor meer therapie-aanpassingen waardoor, na verloop van tijd, ongeveer slechts 5% van de patiënten nog te weinig medicatie krijgt. Op middellange termijn (1 jaar) doen de patiënten het in beiden centra even goed. Gezien inflammatoire darmziekten chronische ziekten zijn, met gevolgen die pas op langere termijn zichtbaar zijn, is mogelijks te verwachten dat pas op nog langere termijn de verschillen duidelijker worden. Belangrijk is wel dat problemen bij patiënten die zo strikt worden opgevolgd mogelijks veel vroeger worden herkend waardoor de behandeling sneller kan worden bijgestuurd.
“Op middellange termijn zijn er geen verschillen, maar chronische inflammatoire darmziekten hebben hun impact op lange termijn.”
Europese erkenning
De gegevens van dit onderzoek zijn een grote stap vooruit in het onderzoek naar betere behandelingsstrategieën voor de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Ze tonen aan dat een strikte, gepersonaliseerde aanpak mogelijk is en zorgt voor snellere aanpassing van de behandeling bij patiënten met inflammatoire darmziekten. Daarom werd dit onderzoek van de IBD-kliniek van het Imeldaziekenhuis en AZ Sint-Lucas in Gent bekroond met de Best Abstract Award van de United European Gastroenterology Organization. De beste onderzoeksprojecten worden geselecteerd uit meer dan 4 000 inzendingen. De twee andere winnaars in de categorie inflammatoire darmziekten zijn onderzoeksgroepen van de Universiteit van San Diego en de Universiteit van Dublin Trinity college.