DaTscan
1. Doel
Met dit onderzoek wordt de integriteit van de dopaminerge banen die projecteren vanuit de hersenstam naar de basale kernen nagegaan. Deze banen degenereren bij de ziekte van Parkinson en aanverwante bewegingsstoornissen.
2. Werkingsprincipe
Dit onderzoek maakt gebruik van ¹²³I –FP-CIT (DaTscan). Dit is een cocaïne-analoog dat zich met een hoge affiniteit bindt aan de presynaptische dopamine-transporters in de terminale zenuwuiteinden van het striatum. Op die manier kan een vroegtijdige afname van de dopamine-transporters in het striatum (bestaande uit nucleus caudatus en putamen) worden aangetoond. Afname van de dopamine-transporters wordt gezien bij de ziekte van Parkinson (IPD) of bij een Parkinson syndroom (MSA, PSP).
3. Indicaties
Bevestiging of exclusie van verlies van dopaminerge zenuwcellen in Parkinson-syndromen.
Differentieel diagnose met essentiële tremor.
Vroegtijdige diagnose en bepaling van de ernst van de ziekte zijn hierbij evalueerbaar.
4. Contra-indicaties
Aanzienlijk verminderde nier- of leverfunctie.
Zwangerschap.
5. Aanvraag
Onderzoek enkel op aanvraag neuroloog.
Specifiek formulier ingevuld door neuroloog noodzakelijk.
6. Voorbereiding
- Niet nuchter
- Interfererende medicatie:
Amfetamine: Epipropane
Benzatropine
Bupropion : Zyban
Cocaïne
Mazindol
Methylfenidaat : Rilatine
Fentermine
Sertraline : Serlain
- Medicaties die niet interfereren:
Amantadine : Amantan
Benzhexol
Budipine
Levodopa : Prolopa, Sinemet
Metoprolol : Seloken, Selozok, Lopressor …
Primidon : Mysoline
Propranolol : Inderal …
Selegiline : Eldepryl
Pergolide : Permax
Dopamine- agonisten en antagonisten.
7. Tijdsplan
voorbereiding: patiënt moet 20 druppels Lugol drinken bij aankomst op de dienst nucleaire geneeskunde.
Wachttijd: 1 uur
Injectie: plaatsing intraveneuze lijn. Trage IV injectie van het radiofarmacon over 30 seconden.
Wachttijd: +- 4 uur, waarbij patiënt ziekenhuis mag verlaten.
Scantijd: 35 minuten.
8. Verloop onderzoek
De patiënt krijgt bij zijn aankomst op nucleaire geneeskunde 20 druppels Lugol te drinken, dit voorkomt opname van het radioactief jodium in de schildklier. 1 uur later wordt een intraveneuze lijn geplaatst en het produkt wordt geïnjecteerd. Patiënt mag dan dienst verlaten. Ongeveer 4 uur later worden de opnames gemaakt. Patiënt ligt hierbij op camera-bed met hoofd in speciale hoofdsteun. Het hoofd wordt extra gefixeerd met velcroband daar patiënt hoofd niet mag bewegen. De camera draait rond het hoofd van de patiënt. De opnames duren 35 minuten.
9. Referenties
DaTscan monograph, Nycomed Amersham.