Obesitas
Over obesitas
Obesitas is een chronische ziekte die gekenmerkt wordt door overmatige vetopstapeling in het lichaam. Obesitas wordt ook wel zwaarlijvigheid genoemd.
Oorzaken van obesitas
Obesitas ontstaat door een verstoorde energiebalans. Dat betekent dat je door eten en drinken meer calorieën inneemt dan je verbruikt. Als je dat lange tijd volhoudt, worden de overbodige calorieën omgezet in vetweefsel en ontstaat op den duur (ernstig) overgewicht.
Maar, obesitas is niet alleen het gevolg van teveel eten en te weinig beweging. Ook erfelijke factoren kunnen een invloed hebben. Of stofwisselingsziekten, zoals een te traag werkende schildklier. Toch lijkt het erop dat in de meeste gevallen omgevingsfactoren zoals eetgedrag, beweging en opvoeding de belangrijkste rol spelen bij het ontstaan van overgewicht en obesitas.
Het BMI
Het absolute gewicht van een persoon is geen goede parameter om uit te maken of iemand obees is. Dit gewicht moet gerelateerd worden aan de lengte van die persoon.
Obesitas wordt daarom berekend aan de hand van de BMI (Body Mass index). Deze wordt berekend door het gewicht (uitgedrukt in kg) van de persoon te delen door zijn of haar lengte (in meter) in het kwadraat of BMI = kg/m².
Zo heeft een patiënt met een gewicht van 100 kg en een lengte van 1m60 een BMI van 39.
Al naargelang de BMI maakt men vervolgens een onderscheid in de graad van obesitas:
< 18.5 | ondergewicht |
18.5 - 24.9 | gezond gewicht |
25 - 29.9 | overgewicht |
30 - 34.9 | obesitas (matig) |
35 - 39.9 | obesitas (ernstig) |
> 40 | morbide obesitas (zeer ernstig) |
> 50 | super obesitas |
BMI – waarden houden geen rekening met het geslacht, de leeftijd en de etnische origine. De gewone BMI – waarden zijn niet van toepassing op kinderen, bejaarden en personen met een hoge spiermassa zoals bodybuilders.
Naast de BMI kunnen ook andere, meer verfijnde, metingen de obesitas van de individuele patiënt in kaart brengen. Zo kan door het bepalen van de lichaamssamenstelling gekeken worden hoeveel % vet en spiermassa aanwezig is. Echter bepaalt de wetgever dat terugbetalingscriteria afhankelijk zijn van de BMI.
De buikomtrek kan ook bijkomende informatie geven omtrent de lokalisatie van het vetweefsel. Een abdominale vetverdeling (= vetopstapeling in de buikstreek of appelvormige obesitas genoemd) is geassocieerd met een hogere gezondheidsrisico dan een meer perifere vetverdeling (= vetopstapeling ter hoogte van de heupen en de dijen of peervormige obesitas genoemd).
De buikomtrek wordt gemeten met een lintmeter op het middelpunt tussen de onderste rib en de heupkam. De lintmeter mag de huid niet samendrukken en moet evenwijdig zijn met de grond. De meting moet gebeuren op het einde van een normale ademhaling. De classificatie van overgewicht en obesitas op basis van de BMI en de buikomtrek met het bijhorende gezondheidsrisico wordt weergegeven in volgende tabel.
BMI (kg/m2) | Obesitas klasse | Geen gezondheidsrisico | Gezondheidsrisico | |
Buikomtrek | Man < 94 cm | Man > 102 cm | ||
Vrouw < 80 cm | Vrouw > 88 cm | |||
Normaal | 18.5 - 24.9 | Verhoogd | ||
Overgewicht | 25.0 - 29.9 | Verhoogd | Hoog | |
Obesitas | 30.0 - 34.9 | I | Hoog | Zeer hoog |
35.0 - 39.9 | II | Zeer hoog | Zeer hoog | |
Morbide obesitas | > 40 | III | Extreem hoog | Extreem hoog |
Gevolgen van de obesitas
De klachten bij obesitas kunnen verdeeld worden in lichamelijke en psychologische klachten. Deze hebben een negatief effect op de levenskwaliteit van de patiënt.
Lichamelijke klachten ten gevolge van obesitas zijn onder andere: verhoogd risico op hart- en vaatziekten, longproblemen, hoge bloeddruk, diabetes, gewrichtsklachten, galstenen, spijsverteringsproblemen, slaapapneu, menstruatiestoornissen, fertiliteitsproblemen, …
Onder psychologische klachten verstaan we voornamelijk het ontwikkelen van een negatief zelfbeeld wat kan leiden tot een minderwaardigheidsgevoel, depressie, sociaal isolement, discriminatie, …
Grandioos
Groepsprogramma voor obesitas
Het programma Grandioos tracht een aanzet te geven naar een gezonde(re) levensstijl bij overgewicht. Ook preventie en vermindering van gezondheidsrisico's staan centraal, waaronder:
- overgewicht
- diabetes
- hart- en vaatziekten
- psychosomatiek
Het Grandioos team
Diëtisten, psychologen en kinesisten zorgen voor een begeleiding op maat. Hierbij word je ook opgevolgd door fysiotherapeuten, endocrinologen en cardiologen.
Voor wie?
De criteria voor deelname zijn:
- Obesitas: BMI ≥ 30
- Psychologische screening :
- motivatie
- draagkracht:
- emotioneel
- sociaal
- praktisch
- Medische screening
Het programma
We streven ernaar om ieder op zijn/haar eigen tempo haalbare aanpassingen te laten maken, die kunnen volgehouden worden op lange termijn.
Ook preventie en vermindering van gezondheidsrisico's staan centraal, waaronder:
- overgewicht
- diabetes
- hart- en vaatziekten
- psychosomatiek
Hierbij word je ook opgevolgd door fysiotherapeuten, endocrinologen en cardiologen. Het fysieke gedeelte van het programma start met een fietstest/inspanningstest.
Nadien wordt in groep, onder begeleiding van de kinesist gewerkt aan conditietraining op basis van een individueel oefenschema, gespreid over 48 sessies per kalenderjaar. Voor en na de training wordt de serum glucose (bloedsuiker) opgevolgd
Praktisch
Voor de aanvang van het programma wordt een intakegesprek met de psychologe gepland. Er wordt geëvalueerd of je voldoet aan de verschillende criteria. Nadien volgt er een medische screening bij de fysiotherapeut, de endocrinoloog en de cardioloog.
Jaarlijks voorzien we drie instapmomenten (september, november, januari). Voor financiële tussenkomst kan je informeren bij je ziekenfonds.
Betrokken artsen
Dr. Lee DaHae - Endocrinologie
Dr. Maes Toon - Endocrinologie
Dr. Vercammen Chris - Endocrinologie
Dr. Vets Bart - Endocrinologie
Dr. Kurt Devroe - abdominale en bariatrische chirurgie
Dr. John Roosen - cardiologie
Dr. Aertgeerts Maries - fysische geneeskunde en revalidatie
Dr. Geukens Sofie - fysische geneeskunde en revalidatie
Dr. Gysenbergs Stijn - fysische geneeskunde en revalidatie