Hoe verloopt een IBD tijdens de zwangerschap?

Wat kun je doen om je zwangerschap zo positief mogelijk te beïnvloeden?

Het is belangrijk dat je tijdig aangeeft aan je behandelend arts dat je zwanger bent (of dat je een kinderwens hebt). Op dat moment kan je arts vaststellen of je ziekte rustig is en of je je medicijnen kunt blijven gebruiken. In principe kunnen zwangere vrouwen de meeste IBD-medicijnen doornemen. Gelukkig maar, want een actieve ziekte tijdens de zwangerschap kan negatieve gevolgen hebben voor je kind. Naast medicatietrouw tijdens de zwangerschap is het voor een gezonde zwangerschap – en zelfs voor een geslaagde bevruchting – belangrijk dat je algemene maatregelen neemt, zoals stoppen met roken, geen alcohol drinken en foliumzuur innemen.

Wat is het risico op een opvlamming tijdens de zwangerschap?

Een opvlamming van de darmziekte tijdens de zwangerschap kan effect hebben op het kind. Door de ziekteactiviteit is er een verhoogd risico op een miskraam, maar een aanhoudende actieve ziekte kan ook leiden tot vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. Om die negatieve effecten te voorkomen is het van belang om een zo rustig mogelijke ziekte te hebben als je zwanger bent.

Welke medicatie kan je doorgebruiken tijdens de zwangerschap?

De meeste IBD-medicatie heeft geen nadelige effecten op de foetus. Een uitzondering hierop is het medicijn methotrexaat; met dit medicijn moet al zes maanden voor een eventuele bevruchting worden gestopt, omdat het kan leiden tot aangeboren afwijkingen.

  • Mesalazine en sulfasalazine kunnen worden gebruikt tijdens de zwangerschap; wel moet bij het gebruik van sulfasalazine extra foliumzuur worden genomen. Het gebruik van corticosteroïden bij een opvlamming tijdens de zwangerschap is mogelijk; er zijn geen negatieve effecten op het kind te verwachten. Ook thiopurines kunnen worden doorgebruikt tijdens de zwangerschap en hebben geen duidelijk nadelige effecten op het pasgeboren kind.
  • Zowel infliximab als adalimumab (anti-TNF) kunnen worden gegeven tijdens de zwangerschap; wel gaat dit medicijn door de placenta heen naar het kind in het laatste trimester van de zwangerschap. Om de hoeveelheid anti-TNF die bij het kind komt te beperken, kan bij een langdurige rustige ziekte worden besloten met dit medicijn te stoppen rond week 22 van de zwangerschap. Dat is echter niet strikt noodzakelijk. Overigens is al gebleken dat kinderen tot een jaar na de geboorte geen negatieve effecten ondervonden van de blootstelling aan anti-TNF in de baarmoeder.
  • Voor andere biologicals, zoals vedolizumab en ustekinumab, zijn nog onvoldoende wetenschappelijke gegevens bekend over het effect op het kind. Er wordt aangenomen dat ook deze medicijnen door de placenta naar het kind gaan, maar dat ze vermoedelijk geen schadelijke effecten hebben.

 

Kun je veilig een colonoscopie ondergaan tijdens de zwangerschap als dat nodig is?

Soms is het nodig om een scopie te doen tijdens de zwangerschap om te bepalen welke medicatie moet worden gestart bij een opvlamming. Een colonoscopie kan plaatsvinden zonder dat er nadelige effecten zijn op het kind, maar natuurlijk wordt dit onderzoek alleen maar uitgevoerd als het echt noodzakelijk is.

Wat met de bevalling?

Meestal kan de bevalling op de natuurlijke manier verlopen. Een keizersnede is nodig bij ernstige aantasting van de anus en soms ook bij colitis-ulcerosapatiënten met een pouch.

Heeft zwangerschap een effect op mijn IBD?

De zwangerschap heeft geen nadelige of gunstige invloed op het verloop van je IBD, vooral als de ziekte rustig is aan het begin van de zwangerschap. Als een IBD-patiënt zwanger wordt tijdens een actieve ziektefase, dan kan de ziekte soms moeilijk onder controle te brengen zijn.

bron: Alles over chronische darmziekten, D'Haens G. en Vermeire S., Lannoo (2017)