Chemotherapie

De naam ‘chemotherapie’ verwijst naar de kuur met geneesmiddelen die kankercellen vernietigen of de groei ervan remmen. Deze celremmende medicijnen (cytostatica) worden meestal met een injectie of een infuus in de bloedbaan gebracht, zodat ze zich in het hele lichaam verspreiden en uitzaaiingen op afstand kunnen bereiken. Niet alle kankercellen zijn even gevoelig voor dezelfde medicijnen. Daarom wordt vaak een combinatie (een ‘cocktail’) van cytostatica voorgeschreven.
Voor de toediening van chemotherapie wordt onder plaatselijke verdoving een poortkatheter ingeplant (voluit een subcutane veneuze poortkatheter, beter bekend onder de merknaam Port-a-cath). Een poortkatheter maakt het mogelijk om op een eenvoudige manier regelmatig gedurende langere tijd cytostatica en andere medicijnen en vloeistoffen toe te dienen. Het systeem is comfortabeler omdat er niet telkens opnieuw in de aders geprikt hoeft te worden en omdat het minder problemen geeft met de aders in de arm. Meestal wordt chemotherapie toegediend in een aantal cycli, waarbij rustpauzes worden ingelast tussen de giften. Hierdoor krijgt het lichaam de kans om normale cellen te herstellen en nieuwe energie op te bouwen.

Chemotherapie wordt toegepast in verschillende vormen

  • Adjuvant: Je krijgt adjudante chemotherapie als er een groter risico is dat de ziekte terugkomt, omdat er misschien heel kleine, onzichtbare uitzaaiingen (micrometastasen) zijn. Het doel van adjuvante chemotherapie is dan ook om deze micro-uitzaaiingen te vernietigen, voordat ze uitgroeien tot echte tumoren.
  • Neoadjuvant: wordt gegeven vóór een operatie met de bedoeling een tumor te verkleinen zodat hij makkelijker weg te nemen is en om de overleving op lange termijn te verbeteren.
  • Palliatief: verlicht symptomen zoals pijn, maar geneest de ziekte niet. Het verbetert wel de levenskwaliteit van de patiënt.

Mogelijke bijwerkingen

Omdat kankercellen snel groeien en zich snel delen, hebben anti-kankermedicijnen vooral effect op snelgroeiende cellen. Er zijn echter ook normale, gezonde cellen die snel groeien en zich snel delen. En daarom lijden ook deze cellen onder de effecten van cytostatica. Het gaat om de volgende cellen:

  • bloedcellen, gevormd in het beenmerg: verhoogde kans op bloedingen, verhoogde vatbaarheid voor infecties en bloedarmoede (anemie), moeheid.
  • cellen in het spijsverteringssysteem: misselijkheid en braken. Wij geven u medicijnen om deze verschijnselen te verminderen.
  • cellen in het voortplantingssysteem: onregelmatige menstruatie of zelfs het uitblijven van de regels met symptomen van de menopauze, zoals opvliegers. Als je de menopauze nadert, kunnen bepaalde chemotherapieën  een definitieve menopauze veroorzaken.
  • voor vrouwen die zich niet in de menopauze bevinden is het uiterst belangrijk om zich tegen elke mogelijke zwangerschap te beschermen, door doeltreffende contraceptie die past bij je behandeling. De geneesmiddelen van de chemotherapie kunnen immers misvormingen van de foetus veroorzaken. Wacht na het eind van je behandeling op de goedkeuring van je arts alvorens je een zwangerschap overweegt.
  • cellen van de slijmvliezen: smaakveranderingen behoren tot de meest frequente klachten. Chemotherapie kan  ook pijnlijke plekken in de mond en de keel veroorzaken. Ze kunnen de mond ook droog en geïrriteerd maken. De pijnlijke plekken kunnen bovendien geïnfecteerd raken door de bacillen die in je mond leven. Dankzij goede mondverzorging kun je een dergelijke verwikkeling in vele gevallen vermijden.
  • haarcellen: haaruitval (alopecia)

Dringende redenen om je arts te waarschuwen

  • Je hebt koorts, dat wil zeggen een lichaamstemperatuur van meer dan 38 graden.
  • Je hebt koude rillingen en uw temperatuur loopt ongeveer een half uur later op tot 38 graden of meer.
  • Je hebt langer dan 30 minuten een bloedneus.
  • Je hebt een wondje dat langer dan 30 minuten blijft bloeden.
  • Je hebt bloed in de ontlasting of urine.
  • Je moet zeer veel braken of het braken houdt aan gedurende meer dan 24 uur.
  • Je hebt langer dan 48 uur last van diarree.
  • Je hebt langer dan drie dagen last van verstopping.
  • Je hebt last van plotselinge huiduitslag.

Brochure: Chemotherapie bij borstkanker