Algemene oncologie - Spijsverteringsorganen

Maagkanker

De maag is een orgaan van het spijsverteringsapparaat, gelegen in het linkse lagere deel van de buikholte en het epigastrium, tussen de slokdarm en de twaalfvingerige darm.
Eenvoudig gesteld: na het binnenkomen in de mond, gaan de voedingsmiddelen door de slokdarm en vervolgens naar de maag. Zij worden er verwerkt (fijngemaald in het geval van de stevige voedingsmiddelen) alvorens ze hun weg in de darm voortzetten.

Maagkanker komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. De meest voorkomende kanker is kanker in de maagportier (pylorus). De maagportier is de lagere opening van de maag naar de twaalfvingerige darm.

Maagkanker is frequenter in bepaalde werelddelen. Bijvoorbeeld in Latijns-Amerika, in Japan, in de Caraïben of in Oost-Europa. In de Verenigde Staten, en in de Angelsaksische landen in het algemeen, is maagkanker daarentegen eerder zeldzaam.

De oorzaken van maagkanker
In principe verandert een maagzweer niet in kanker. Toch kunnen bepaalde kankers verzweren (de reden waarom alle zweren van dichtbij gevolgd moeten worden). Langs de andere kant is het bekend dat bepaalde maagontstekingen kunnen verkankeren. De kanker ontwikkelt zich gemakkelijker rond een reeds bestaand letsel zoals gastritis. 
Het lijkt erop dat de voedselfactor eveneens een rol speelt. Ook een infectie door een bacterie, tabak en alcohol spelen een rol in de ontwikkeling van deze kanker.

De symptomen
Men stelt over het algemeen een verandering van de algemene toestand vast. Gewichtsverlies dat gepaard gaat met misselijkheid en/of braken, maagpijn, stoelgang met zwart bloedverlies (vaak met diarree). Deze symptomen kunnen eveneens gepaard gaan met koorts.

De onderzoeken
In 95% van de gevallen wordt de diagnose van kanker gesteld door een digestieve endoscopie.
Met een röntgenfoto van de borstkas kan men zoeken naar longmetastasen.
Met een abdominale echografie kan men controleren of er geen levermetastasen zijn.
Met een tomodensitometrie (TDM) kan men eveneens zoeken naar metastasen.

De behandeling
De enige genezende behandeling is de chirurgische behandeling om de volledige tumor weg te nemen. 
Chemotherapie en radiotherapie kunnen de chirurgische behandeling aanvullen.

Slokdarmkanker

De slokdarm is een buis van ongeveer dertig centimeter lang die in de hals begint, door de borstkas en vervolgens het diafragma loopt om in de buik te eindigen waar hij aan de maag verbonden wordt. Al onze voedingsmiddelen moeten er doorlopen.

Slokdarmkanker komt bij mannen 20 keer meer voor dan bij vrouwen. Bovendien stijgt zijn frequentie met de leeftijd. 

De oorzaken of risicofactoren
Alcohol, tabak in al zijn vormen. Net zoals bij alcohol, stijgt bij tabak het risico in verhouding met de verbruikte hoeveelheid.
Andere factoren zijn: veel warme dranken drinken of zeer gekruide voedingsmiddelen eten, een slechte mond- en tandhygiëne...
Merk ook op dat slokdarmkanker vaker voorkomt bij patiënten die lijden aan chronische oesofagitis (met Barretmetaplasie), een weinig of niet behandelde achalasie, een stenose als gevolg van verbranding of een epidermoïde tumor van het hoofd of van de hals.

De symptomen
Het gaat vooral om chronische en toenemende dysfagie die gepaard gaat met een vage en constante thoracale pijn. Een slechte adem of moeilijkheden bij het slikken, net zoals gewichtsverlies zijn ook mogelijke symptomen bij deze ziektesoort.

De behandeling 
Chirurgie: het is de enige slokdarmkankerbehandeling die genezing kan brengen. 
Na de slokdarmresectie, moet de spijsverteringscyclus hersteld worden. Een deel van de maag of, zeer zelden, van de dikke darm wordt naar boven verplaatst en komt in de borstkas of de hals te liggen. 

Radiotherapie en chemotherapie zijn behandelingen die toegepast kunnen worden om het welzijn van de patiënt te bevorderen.

Elk geval is uniek. Voor hun beslissing baseren je artsen zich op de volgende punten: de gediagnosticeerde kankersoort, de graad van de kanker (graad van kwaadaardigheid), het stadium van de kanker, de wetenschappelijke bewijzen voor de doeltreffendheid van de behandeling voor deze kankersoort en jouw algemene gezondheidstoestand. Jouw artsen zullen je om inlichtingen vragen die hen helpen bij de keuze van de in jouw geval aangewezen behandeling. 
Je zal behandeld worden door een toegewijd team dat bestaat uit artsen, verpleegsters en andere specialisten. Aarzel niet om je tot een van deze zorgwerkers te richten als je hulp nodig hebt.

Galkanker

De galblaas is een zakvormig orgaan waarvan de zeer dunne wand aan de binnenkant met een slijmvlies bedekt is en met gladde spiervezels doorkruist wordt.  De door de lever geproduceerde gal wordt er tussen de maaltijden verzameld. Tijdens elke maaltijd trekt de galblaas samen, waardoor de gal in de twaalfvingerige darm gestuwd wordt waar ze helpt bij de vertering.
Galblaaskanker komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, maar het blijft een zeldzame kanker, a fortiori voor 70 jaar.

De symptomen
De kwaadaardige tumoren van de galblaas veroorzaken gewoonlijk geen symptomen voordat de omliggende organen zijn bereikt. 
Als de galwegen door de tumor gehinderd worden, veroorzaakt de terugvloeiing van de gal naar de lever icterus (geelzucht) die zich snel ontwikkelt. 
Andere symptomen van galblaaskanker zijn gewichtsverlies en verminderde eetlust, misselijkheid en braken.

De oorzaken
Een chronische infectie van de galblaas, die gewoonlijk gedurende talrijke jaren gepaard gaat met de aanwezigheid van galstenen, totdat de wand doordrongen is van de stenen vormt waarschijnlijk een risicofactor. 
De asymptomatische dragers van Salmonella's (Salmonella typhi) lopen het risico om galblaaskanker te ontwikkelen.

De onderzoeken 
De diagnose wordt bevestigd met behulp van een scanner of een echografie. De echografie kan uitgevoerd worden tijdens een gastroscopie (rechtstreeks onderzoek van de maag en de twaalfvingerige darm door middel van een speciaal instrument dat via de slokdarm ingebracht wordt). 
Een röntgenfoto van de galwegen, met een contrastmiddel, kan de omvang van de tumor helpen te bepalen. 
Deze onderzoeken vragen tijd, maar maken het mogelijk om de eventuele chirurgische ingreep en aanvullende behandelingen zo goed mogelijk voor te bereiden.

De behandeling
De volledige genezing kan slechts verkregen worden als de galblaas volledig verwijderd wordt en alleen maar als de tumor in een vroegtijdig stadium ontdekt werd, dat wil zeggen als de tumor niet langs het slijmvlies is gegaan. 
In bepaalde gevallen is de kanker te erg verspreid en is een chirurgische behandeling niet mogelijk of onvoldoende. Dan kan er een stent (een klein buisje) geplaatst worden in de galwegen om ervoor te zorgen dat de gal toch weg kan vloeien in de twaalfvingerige darm. 

Elk geval is uniek. Voor hun beslissing baseren jouw artsen zich op de volgende punten: de gediagnosticeerde kankersoort, de graad van de kanker (graad van kwaadaardigheid), het stadium van de kanker, de wetenschappelijke bewijzen voor de doeltreffendheid van de behandeling voor deze kankersoort en je algemene gezondheidstoestand. Jouw artsen zullen je om inlichtingen vragen die hen helpen bij de keuze van de in jouw geval aangewezen behandeling.
Je zal behandeld worden door een toegewijd team dat bestaat uit artsen, verpleegsters en andere specialisten. Aarzel niet om je tot een van deze zorgwerkers te richten als je hulp nodig hebt.

Kanker van de galwegen

De galwegen zijn kanalen die de lever verbinden met de twaalfvingerige darm waardoor ze de transfer van levergal naar het darmkanaal mogelijk maken. De galblaas is op haar beurt verbonden met de galwegen en vormt een galreservoir tussen de maaltijden. 
Kanker van de galwegen komt niet vaak voor.

Risicofactoren en epidemiologie:
Kanker van de galwegen komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. 
Sommige parasieten van de galwegen bevorderen de ontwikkeling van deze kanker; deze parasieten komen evenwel het meest voor in Azië. In Europa zijn het vooral de choledochuscyste of ontstekingsziekten  van de galwegen (scleroserende cholangitis) die het optreden van deze kanker bevorderen. 

Symptomen:
Kanker van de galwegen verhindert de galafvoer naar de twaalfvingerige darm. De lever wordt dan overladen met gal, met als klinisch gevolg het voorkomen van icterus (geelzucht) (PS: er bestaan nog vele andere oorzaken van icterus!). 
Kanker van de galwegen kan eveneens hoge buikpijn veroorzaken die vaag blijft.

Aanvullende onderzoeken:
Nadat hij je zorgvuldig onderzocht en ondervraagd heeft zal jouw arts een bloedstaal nemen die een galstase zal aantonen.
Hij kan ook de volgende onderzoeken uitvoeren: echografie en CT-scan van de buik, ERCP (endoscopische retrograde cholangiopancreaticografie) met analyse van de afname die een overtuigende diagnose geeft.

Behandeling:
Chirurgie
Chemotherapie
Radiotherapie en/of brachytherapie

Leverkanker

Leverkanker duidt op metastasen van een primaire kanker die zich in de lever bevindt.
Een kwaadaardig hepatoom of hepatocarcinoom is de meest voorkomende soort leverkanker. Dat kan op een cirrose lijken. Deze cirrose kan van alcoholische of virale oorsprong zijn (door het hepatitis-A-virus of hepatitis-B-virus) of het gevolg zijn van stofwisselingsziekten of van een zich al lang ontwikkelende hemochromatose.

De symptomen
Deze kanker kan het volgende veroorzaken: 
abdominale massa en pijn, gewichtsverlies, icterus, bloedingen als gevolg van de achteruitgang van de leverfunctie of  als gevolg van het letsel zelf.

De behandeling
Vooral een chirurgische of chemotherapeutische behandeling.

Elk geval is uniek. Voor hun beslissing baseren jouw artsen zich op de volgende punten: de gediagnosticeerde kankersoort, de graad van de kanker (graad van kwaadaardigheid), het stadium van de kanker, de wetenschappelijke bewijzen voor de doeltreffendheid van de behandeling voor deze kankersoort en je algemene gezondheidstoestand. Je artsen zullen je om inlichtingen vragen die hen helpen bij de keuze van de in jouw geval aangewezen behandeling.
Je zal behandeld worden door een toegewijd team dat bestaat uit artsen, verpleegsters en andere specialisten. Aarzel niet om je tot een van deze zorgwerkers te richten als je hulp nodig hebt.

Dikke darmkanker

De dikke darm, ook colon genoemd, ligt in de buikholte waar hij de vorm van een omgekeerde U heeft. Hij is ongeveer 120 cm lang en zorgt voor de voltooiing van de spijsvertering en voert er de resten van naar het rectum, waar de stoelgang uitgescheiden wordt via de anus tijdens de ontlasting. Hij volgt op de dunne darm rechts in de darmholte, gaat opwaarts langs de buik en gaat dwars door het hoogste deel van de buik. Vervolgens gaat hij naar beneden tot in de linkerdarmholte waar hij een S-vorm (colon sigmoideum) aanneemt. Hij loopt daarna verder tot het rectum, en vervolgens 15 cm lager, tot het anaal kanaal en eindigt met de anus. In 70 % van de gevallen ontwikkelen de kwaadaardige tumoren zich in het sigmoïd of het rectum en zijn ze afkomstig van het slijmvlies (interne laag) of vaker uit een poliep (goedaardig gezwel dat kwaadaardig geworden is).
Dikke darmkanker is de meest voorkomende kanker van het darmstelsel. Het is niettemin een kanker die goed behandelbaar is. 

Risicofactoren en epidemiologie
Iedere poliep kan een kanker verbergen. 
Er bestaan erfelijke aandoeningen die familiale polypose genoemd worden die verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van meerdere poliepen die altijd verkankeren. Andere erfelijke aandoeningen vertonen zich niet in de vorm van een poliep maar zijn eveneens verantwoordelijk voor vaak voorkomende dikke darmkankers. 
Naast deze erfelijke aandoeningen die zeldzaam blijven, komen dikke darmkankers frequent voor in Europa en Noord-Amerika. 
Deze kanker verschijnt meestal na 50 jaar. A fortiori bij chronische ontstekingsziekten van de darmen. Zoals hierboven vermeld is, komt deze kanker ook vaker voor bij een patiënt die een of meerdere darmpoliepen heeft of aan een erfelijke aandoening lijdt. 

Symptomen
Men moet zeer lang, vaak verschillende maanden wachten om de eerste symptomen te zien verschijnen. Gewoonlijk openbaren de symptomen zich door de aanwezigheid van bloed of slijmen in zwarte stoelgang en door transitproblemen die meer dan drie weken duren, hoofdzakelijk gekenmerkt door een afwisseling van diarree en constipatie.
Als dikke darmkanker niet behandeld wordt, kan een darmafsluiting optreden of zeer zelden een perforatie van de darmwand. Nog later kan de chronische bloeding ter hoogte van de tumor bloedarmoede en ongewild gewichtsverlies veroorzaken.

Aanvullende onderzoeken:
Nadatjo uw arts je zorgvuldig ondervraagd en onderzocht heeft, zal hij je de volgende onderzoeken voorschrijven:

• colonoscopie met staalafname
• echografie van de lever of CT-scan van de buik,
• RX Thorax

De analyse van het afgenomen staal zorgt voor een overtuigende diagnose.

Behandelingen:
Zoals vaak in de behandeling van kanker is de aanpak multidisciplinair, dit wil zeggen dat er een beroep gedaan wordt op meerdere uiteenlopende medische vakgebieden. 

De chirurgie:
De chirurg zal het stuk zieke colon wegnemen over een lengte die hij redelijk acht; en dit om de ziekte te genezen.  Als de kanker te veel is uitgebreid en een occlusie veroorzaakt, kan een chirurgische behandeling ook noodzakelijk zijn om de occlusie te beëindigen. Het doel is dan niet meer genezing maar verlichting.  

Radiotherapie:
Na chirurgie kunnen bestralingen voorgeschreven worden. Zij vullen de chirurgische ingreep aan.

Chemotherapie:
Het gaat om medicijnen die zich in het hele lichaam kunnen verspreiden en die tot doel hebben elke kankercel die niet door de chirurgie of bestralingen vernietigd zou zijn, uit te roeien.
Er bestaan verschillende soorten chemotherapie voor de behandeling van dikke darmkanker. Jouw arts zal je de behandeling voorschrijven die het best past bij de soort en omvang van je ziekte.

Rectumkanker

Deze kanker komt vrij vaak voor.
De symptomen

• transitproblemen (constipatie - diarree)
• buikpijnaanvallen
• min of meer roodkleurige hemorragie (bloed in de stoelgang). De kleur hangt af van de oorsprong van het letsel. Rood bloed is het teken van een laag gesitueerde bloeding, "zwart" bloed komt van veel hoger en kan trouwens van de maag afkomstig zijn.
• toename van het volume van de buik. Bij een oudere vrouw kan dit ook wijzen op een ovariumtumor.

De onderzoeken
Coloscopie (onderzoek van het colon door een endoscopie). Dit ongevaarlijke en pijnloze onderzoek, waarvoor geen ziekenhuisopname nodig is, is het enige onderzoek dat de twijfel (die zelfs na een perfect uitgeoefend radiologisch onderzoek zou blijven bestaan) kan wegnemen.

De behandeling
Chirurgische behandelingen. Door hun histologische vorm en hun lokalisatie kunnen ze meer voordeel halen uit een combinatie met pre- of postoperatieve radiotherapie.
Aanvullende chemotherapie is mogelijk.
 

Anuskanker

Het gaat om een kanker die in het anaal kanaal is ontstaan. Anuskanker mag niet verward worden met rectumkanker. De symptomen zijn erg gelijkend, maar de behandeling is zeer verschillend.

De symptomen
De symptomen zijn zeer weinig kenmerkend. Het kan gaan om kleine bloedingen, met bloed op het WC-papier of de afscheiding van sereus, bloederig vocht dat het ondergoed besmeurt.
De pijn is niet hevig: zwaar gevoel, jeuk. 
Transitproblemen kunnen voorkomen: meestal constipatie gevolgd door diarree. 
Een combinatie van deze symptomen kan optreden. De symptomen kunnen van de ene dag op de andere variëren, maar zijn chronisch en hebben de neiging om te verslechteren. 
Meestal worden deze symptomen toegeschreven aan aambeien.
De patiënt kan ook een aambeienbehandeling gekregen hebben van zijn arts, zonder dat een onderzoek werd uitgeoefend.

Het onderzoek
Een visueel onderzoek van de anus, maar de diagnose kan bemoeilijkt worden omdat de kanker verschillende vormen van een min of meer gemakkelijke diagnose aannemen.  
De arts onderzoekt de anus, doet een rectaal toucher en voert een anusscopie uit met een klein speculum om het interne deel van het anaal kanaal te bekijken.

De behandeling
Radiotherapie is dé behandeling bij uitstek. In het begin wordt deze behandeling bij bijna alle patiënten uitgevoerd. Men begint met een externe bestraling van het bekken die ongeveer 4 weken duurt, a ratio van 4 tot 5 behandelingsdagen per week. Vervolgens wordt  aanvullend het anaal kanaal bestraald, ofwel door externe radiotherapie, ofwel door curietherapie. Tijdens de curietherapie wordt onder algemene verdoving een bestralingsapparaatje in de anus geplaatst. De bestraling wordt uitgevoerd tijdens een korte ziekenhuisopname.
In geval van een grote tumor wordt de bestraling vaak gecombineerd met chemotherapie. Hierdoor vergroot de toxiciteit, maar de kans op behoud van de sluitspier en op overleving bij grote tumoren vergroot.  

Chirurgie
Indien de radio-chemotherapeutische behandeling mislukt, wordt de anus weggenomen. De genezing van het perineum is altijd lang en zeer pijnlijk.
 

Alvleesklierkanker

Alvleesklierkanker treft bijna altijd het deel van de klier dat de spijsverteringsenzymen afscheidt. Het is een zeer kwaadaardige tumor.

De voornaamste symptomen
Deze symptomen komen vaak tot uiting door aanhoudende pijnen van het bovenste deel van de buik, soms door scherpe rugpijnen. 
De ziekte kan ook tot uiting komen door een icterus of door de ontwikkeling of verschijning van diabetes.
Men kan ook gewichtsverlies opmerken, een verminderde eetlust en spijsverteringstoornissen (ontkleurde stoelgang, diarree, misselijkheid of overgeven).

Alvleesklierkanker komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, vooral na 60 jaar. Tabak, chronische pancreatitis en bepaalde erfelijke aandoeningen bevorderen ook de ontwikkeling van alvleesklierkanker.

De behandeling
De enige genezingskans voor de getroffen persoon is het chirurgisch wegnemen van de tumor, voor zover die zich beperkt tot de alvleesklier. De ingreep omvat het wegnemen van een deel van de maag, van de galblaas, van een deel van de galwegen, van de "kop" van de alvleesklier en heel de twaalvingerige darm.

Radiotherapie en chemotherapie spelen slechts een ondergeschikte rol. Dankzij de radiotherapie kan de buikpijn waarvan de helft van de patiënten last heeft, verminderen.

Elk geval is uniek. Voor hun beslissing baseren jouw artsen zich op de volgende punten: de gediagnosticeerde kankersoort, de graad van de kanker (graad van kwaadaardigheid), het stadium van de kanker, de wetenschappelijke bewijzen voor de doeltreffendheid van de behandeling voor deze kankersoort en je algemene gezondheidstoestand. Jouw artsen zullen je om inlichtingen vragen die hen helpen bij de keuze van de in jouw geval aangewezen behandeling.

Je zal behandeld worden door een toegewijd team dat bestaat uit artsen, verpleegsters en andere specialisten. Aarzel niet om je tot een van deze zorgwerkers te richten als je hulp nodig hebt.