Oncologie - Radiotherapie

De radiotherapeut-oncoloog
Is een arts, gespecialiseerd in de behandeling van kanker door bestraling. De radiotherapeut stelt de indicatie, voert je behandeling uit, kiest de voor te schrijven dosis, bepaalt het te behandelen gebied en bepaalt de manier waarop de omliggende organen beschermd zullen worden.
Hij zal je elke week op raadpleging ontvangen om de doeltreffendheid van de behandeling en je tolerantie in het oog te houden. Na het einde van de behandeling zal hij je op geregelde tijden opvolgen.
Hij brengt je behandelende arts en de andere specialisten op de hoogte van jouw behandelingsmethoden. Aarzel niet om een beroep op hem te doen bij een probleem.

De radiofysicus (of stralingsfysicus)
Is een medewerker die gespecialiseerd is in de stralingsfysica die in het ziekenhuis worden gebruikt, hij kiest samen met de radiotherapeuten-oncologen de specifieke modaliteiten van je behandeling.
Hij berekent de behandelingstijd, de juiste verdeling van de voorgeschreven dosissen en verzekert zich dagelijks van de kwaliteit van de behandeling. Hij verzorgt het onderhoud van de behandelingsapparaten, die eveneens regelmatig door de fabrikanten worden gecontroleerd.

De medisch secretaresse
Zij organiseert je afspraken en houdt zich bezig met het geheel van je dossier. Ze verstrekt de andere artsen alle informatie met betrekking tot jouw dossier.

De verpleegster
Zij bekommert zich om jou in de behandelkamer. Ze installeert je en stelt de apparaten op die voor de radiotherapie worden gebruikt. Ze controleert of de te behandelen gebieden goed afgebakend zijn en verzekert er zich van dat je geen abnormale reacties vertoont. Zij kent je ziektegeval en de details van jouw behandeling goed.

Wachten duurt lang, het is vaak beangstigend.
Het is mogelijk dat je moet wachten voor je bestralingssessie of voor een raadpleging. Men doet alles om deze wachttijd te beperken. Deze vertraging is gewoonlijk te wijten aan het regelen van een toestel, dat iets langer kan duren dan voorzien; aan een spoedgeval, aan de installatie van een andere patiënt, aan een vraag van een andere arts voor meer informatie over een patiënt.
Het team dat jou omgeeft zal al het mogelijke doen om je op de hoogte te houden van de redenen en de duur van dit wachten. Aarzel vooral niet om uitleg te vragen, in het bijzonder als je de volgorde van de patiënten niet begrijpt.
In de meeste gevallen brengt de radiotherapie geen verplichte ziekenhuisopname met zich mee. Dat is nochtans mogelijk, wanneer je behandeling ver van je woonplaats uitgevoerd wordt, wanneer je tegelijkertijd een chemokuur ondergaat of als je toestand het vereist.
Men zal je vertellen wat het meest geschikte vervoermiddel is. Als j je eigen voertuig niet gebruikt, kan je elke dag of verschillende keer per week door een vrijwilliger of per ziekenwagen gebracht worden. Die keuze zal naar gelang jouw gezondheidstoestand gemaakt worden.
Bij de laatste sessie zal men je een document overhandigen, waarmee je aan de verzekering een wettelijke tussenkomst in de vervoerkosten kan vragen

De simulatie is de eerste fase van de behandeling. Je behandeling wordt voorbereid met een toestel dat de "simulator" genoemd wordt. Dankzij dit toestel kan men het te behandelen bestralingsgebied nauwkeurig bepalen en kan men de grenzen ervan zeer precies vastleggen.
Die grenzen worden op je lichaam vastgelegd door het gebruik van een rode verf (fuchsine) en /of door kleine tatoeagepunten. Bovendien moet men soms, om de te behandelen zone nog beter af te lijnen, een scanner gebruiken. Tijdens dit onderzoek maakt men zeer nauwkeurige röntgenfoto's van het deel van je lichaam dat behandeld moet worden.Je zal natuurlijk altijd op de hoogte gehouden worden van de in jouw geval gebruikte methode.
Deze fase van de simulatie is essentieel voor het goede verloop van de behandeling door het specialistenteam. De duur schommelt tussen 30 minuten en een uur, wat je misschien lang zal lijken.
Dankzij de door de simulatie en de dosismetende scanner verkregen informatie bepaalt de oncoloog, bijgestaan door de radiofysicus, de aan jouw geval (het te behandelen volume, de dichtheid van het weefsel, de exacte positie van de organen) aangepaste behandeling, zodat die de gunstigste afloop zou kennen.

De scanner is een toestel dat dient om afbeeldingen van de doorsnede van het menselijke lichaam te maken, in tegenstelling tot de gewone röntgenfoto's. Bepaalde scanners kunnen zelfs beelden in volume maken. Deze beelden worden gebruikt om een nauwkeurige diagnose te stellen.
Zoals de meeste röntgenapparaten gebruikt de scanner X-stralen. Deze worden uitgezonden door een draaiende röntgenbuis waar men de patiënt door schuift. De verkregen beelden worden door computers verwerkt en daarna gereproduceerd op films. Daarna kan men, vanuit de in doorsnede verkregen beelden, de lichaamsdelen in 3D reconstrueren.
Wat de bestraling betreft, is er geen enkel risico bij de patiënten aangetoond indien men rekening houdt met de lage toegediende dosissen en er voorzorgen genomen worden om het onderzochte gebied tot het strikte minimum te beperken. Niettemin moeten er voor zwangere vrouwen stelselmatig voorzorgen genomen worden: indien je zwanger bent, moet je dit vóór het onderzoek vermelden.

Waarom is bestraling nodig?
Bestraling zorgt ervoor dat de zieke cellen zich niet vermenigvuldigen. Alles wordt in het werk gesteld om deze zieke cellen doeltreffend te vernietigen zonder de omliggende weefsels te beschadigen. Dat is het doel van de specialisten die jou verzorgen.
Zij zijn er om jou te behandelen, om je te helpen en om jouw vragen te beantwoorden. Aarzel niet om je twijfels, je bezorgdheid, je reacties; wat die ook zijn, aan hen toe te vertrouwen.
Het aantal aan jou voorgeschreven sessies varieert geval per geval, en geeft op geen enkele manier de ernst van uw aandoening weer. Jouw geval is immers uniek en je behandeling ook. De vergelijking met andere gevallen is dus niet aangewezen.
De duur van je behandeling, gemiddeld 1 tot 7 weken, kan aangepast worden naar gelang jouw specifieke geval en reacties. Wees niet bezorgd als de specialisten die je omringen besluiten de duur te veranderen: zij kunnen bijvoorbeeld, in de loop van de behandeling, menen dat een nieuwe simulatiesessie noodzakelijk is. Zij zullen jou de redenen hiervoor uitleggen.

Hoe verloopt de sessie?
Je hoeft niet nuchter te zijn. Je wordt op de bestralingstafel geïnstalleerd in de houding die tijdens de simulatie bepaald werd : meestal op je rug, zeer zelden op je buik of op je zij. Het te behandelen lichaamsdeel wordt ontbloot zoals voor een klassieke röntgenfoto.
Bepaalde gebieden van je lichaam die zich in de stralenbundel zouden kunnen bevinden en niet behandeld moeten worden, zullen beschermd worden met behulp van "loden blokken". Het is absoluut noodzakelijk dat je niet beweegt tijdens de volledige duur van de sessie en in de gevraagde houding blijft liggen. Zo vermijdt je dat de stralen lichaamsdelen raken die niet behandeld moeten worden.
De stralenbundel wordt dan zeer nauwkeurig op het zieke deel gericht, de toestellen draaien en maken geluid. Hoewel u alleen in de behandelkamer bent, houdt u contact met het verplegend personeel via intercom en wordt u door een camera in het oog gehouden. De zaal blijft verlicht tijdens de sessie.
Als gevolg van de bestraling wordt u niet radioactief.

Het is mogelijk dat er u aan het einde van je bestralingsbehandeling andere behandelingen worden voorgesteld. Jouw kankerspecialist zal je, in overleg met je behandelende arts en de andere specialisten, regelmatig terugzien om je grondig te onderzoeken en zo de fases in het herstelproces te controleren.
Voorts zullen de bijwerkingen, als je hier last van hebt, verminderen vanaf de eerste weken na het eind van je behandeling. Het vermoeidheidsgevoel dat je kunt blijven voelen is normaal : het zal geleidelijk verdwijnen.

Zoals alle behandelingen, kan radiotherapie ongewenste gevolgen met zich meebrengen. Deze gevolgen variëren aanzienlijk van de ene patiënt op de andere. Ze hangen af van de toegediende stralingsdosis, van het gebied dat behandeld werd, evenals van de reacties van je lichaam.
Veel patiënten voelen geen of zeer weinig ongewenste gevolgen. Vanzelfsprekend worden deze reacties naar gelang je toestand behandeld.
Jouw arts zal je, indien nodig, informeren over de precieze reacties naargelang jouw toestand. Hij zal jou de behandeling voorstellen die het meest aan jouw geval aangepast is.

Bijwerkingen

Vermoeidheid: Een tijdje rusten maar ook wandelen of andere gemakkelijke oefeningen, geneesmiddelen die je weer in vorm helpen (vitamines, oligo-elementen).

Misselijkheid en braken: Specifieke geneesmiddelen kunnen door de kankerspecialist voorgeschreven worden.

Hoofdpijn: Specifieke geneesmiddelen kunnen door de kankerspecialist voorgeschreven worden.

Diarree: Een aangepast dieet en eventueel geneesmiddelen

Verminderde eetlust: Vermeerder het aantal maaltijden en maak ze lichter. Indien nodig krijgt je dieetadvies.

Angst: Dit is een normaal verschijnsel.Je kan psychologische hulp krijgen.

Irritaties en jeuk: Zalf en de gepaste behandeling worden voorgeschreven. Gebruik niet om het even welk product. De gepaste zalf en behandeling kunnen door de radiotherapeut voorgeschreven worden.

Haarverlies: Dit wordt veroorzaakt door bestraling van de schedel, maar alleen wanneer die ter hoogte van de schedel uitgevoerd wordt. De haren groeien gemiddeld in 2 tot 3 maanden terug. De haaruitval kan eveneens veroorzaakt worden door sommige chemokuren. Ja kan tijdelijk een pruik, een tulband, een sjaal of een muts dragen.

Ontsteking van de slijmvliezen: Specifieke geneesmiddelen kunnen door de kankerspecialist voorgeschreven worden, al naar gelang het slijmvlies.

Blaasontsteking: Drink veel en neem specifieke, door je kankerspecialist voorgeschreven geneesmiddelen.