Myocard (adenosine & rust)

1. Doel

Beoordeling van de doorbloeding van het hart tijdens inspanning en in rust, dit ter opsporing van ischaemie.

2. Werkingsprincipe

De tracer Tc⁹⁹ᵐ-MIBI wordt opgenomen in de myocardcellen en bindt zich vast aan een specifiek eiwit in de cel. De maat van opname van de tracer wordt dus enerzijds bepaald door de regionale doorbloeding van het myocard en anderzijds door de integriteit van de myocardcel. Bij een verminderde doorbloeding ten gevolge van stenose van de kransslagaders wordt er een verminderde MIBI-opname gezien. Zones van myocardnecrose (afgestorven myocardcellen na infarct) nemen geen MIBI op.
Een myocardperfusie-onderzoek bestaat steeds uit twee delen: een inspanningsonderzoek (MIBI-stress) en een rustonderzoek (MIBI-rust).
Door de doorbloeding van het hart onder stress te vergelijken met de doorbloeding van het hart in rust, wordt er nagegaan of er al dan niet ischemie optreedt bij inspanning.

3. Indicaties

Indicaties voor myocardperfusie:
Aantonen of uitsluiten van ischemisch hartlijden, in het bijzonder bij:
Patiënten met een intermediaire probabiliteit op ischemisch hartlijden: bepaling van aanwezigheid / uitgebreidheid stressgeïnduceerde ischemie.
Bepaling vd functionele betekenis van gekend ischemisch hartlijden: ernst en uitgebreidheid vd ischemie.
- Post CABG / post PTCA / post STENT: herevaluatie restenosis.
- Diabetici:
  - atypisch angineuse bezwaren;
  - voorafbestaande ECG-afwijkingen;
  - perifeer vasculair lijden.
- Pre- heelkunde bij vasculair belaste patiënten.

Indicaties voor Adenosine als stress-test:
Patiënten die niet in staat zijn om een adequate inspanningstest (fietsproef) te leveren.
Patiënten met linker bundeltak blok (LBTB).

4. Contra-indicaties

Contra-indicaties voor Tc⁹⁹ᵐ-MIBI myocardperfusie:
Zwangerschap

Contra-indicaties voor Adenosine als stress-test:
- Wheezing, COPD,  asthma.
- Tweede of derde graads AV-block zonder pace-maker.
- Ernstige bradycardie (< 40 / min).
- Systolische bloeddruk < 90 mmHg.
- Instabiele angor.
- Recent (<4d) acuut myocard infarct.

5. Voorbereiding

Inspanningsonderzoek met Adenosine (MIBI-stress):
Nuchter: glaasje water mag, zeker geen koffie noch thee.
Interfererende medicatie (indien mogelijk) gedurende 24 uur stoppen: beta-blokkers, nitraten, ca-antagonisten, Theophylline-bevattende medicaties en Dipyridamole.

Rustonderzoek (MIBI-rust)
Nuchter: glaasje water mag, zeker geen koffie noch thee.

6. Tijdsplan

Inspanningsonderzoek met Adenosine (MIBI-stress):
Plaatsen infuus, aanleggen ECG, pomp klaarmaken en instellen (+- 20 min),
- Adenosine stress-testing: 6 minuten
- Verwijderen infuus, ECG, …: +- 5 minuten.
Wachttijd (20 minuten tot 1 uur): patiënt moet intussen iets (gaan) eten.
Beeldopnames: +- 30 minuten.

Rustonderzoek (MIBI-rust):
Injectie van de tracer Tc⁹⁹ᵐ-MIBI.
Wachttijd (20 minuten tot 1 uur): patiënt moet intussen iets (gaan) eten.
Beeldopnames: +- 30 minuten.

7. Verloop onderzoek

Het onderzoek bestaat steeds uit twee delen: een inspanningsonderzoek met Adenosine als stress-test (MIBI-stress) en een MIBI-onderzoek in rust (MIBI-rust). Deze vinden plaats op twee verschillende dagen. De volgorde van de onderzoeken heeft geen belang en is agenda-afhankelijk.

Inspanningsonderzoek met Adenosine (MIBI-stress)
Patiënt ligt op onderzoekstafel en krijgt een infuus. Onder ECG-begeleiding wordt er via een infuuspomp Adenosine toegediend gedurende 6 minuten. Na 3 minuten wordt Tc⁹⁹ᵐ-MIBI toegediend (dit kan een metaalsmaak in de mond geven). 
Symptomen veroorzaakt door Adenosine zijn frequent doch kortdurend (stoppen direct na stoppen Adenosine-infuus): aspecifieke thoracale pijn, dyspnoe, nausea, duizeligheid.
Neveneffecten van Adenosine:
- Transiente AV- geleidingsblok: 1ste, 2de en 3de graads AV blok.
- Bronchospasme bij asthma-patiënten en COPD-patiënten.
Na de Adenosine-toediening wordt het infuus verwijderd.  20 minuten tot 1 uur later worden de beelden gemaakt. Intussen moet patiënt iets (gaan) eten en drinken, dit om een betere beeldkwaliteit te bekomen. De opnames gebeuren in ruglig met de armen boven het hoofd en duren +- 30 minuten.

Rustonderzoek (MIBI-rust)
Injectie van de tracer Tc⁹⁹ᵐ-MIBI (dit kan een metaalsmaak in de mond geven). Patiënt moet nadien iets (gaan) eten en drinken, dit om een betere beeldkwaliteit te bekomen. 20 minuten tot 1 uur later worden de beelden gemaakt. Deze opnames gebeuren in ruglig met de armen boven het hoofd en duren +- 30 minuten.

8. Referenties

Guidelines for cardiac radionuclide imaging: myocardial perfusion imaging; Belgian Society of Nuclear Medicine.
Aanbevelingen nucleair geneeskundige diagnostiek; Nederlandse vereniging voor Nucleaire Geneeskunde, 1993.
Belgian Guidelines for the reference Administered activities.