Dienst Anesthesie gaat voor groen!

29 september 2022
door Kathleen Vermeulen

De opwarming van de aarde en de bijhorende uitstoot van broeikasgassen zijn de laatste jaren niet meer uit de media weg te denken. Milieu en ecologie worden steeds belangrijker. Daar is ook de dienst Anesthesie van het Imeldaziekenhuis zich maar al te goed bewust van. De stoffen die gebruikt worden om mensen in slaap te brengen en te houden zorgen voor een hoge uitstoot van broeikasgassen in de omgeving. Alles behalve goed voor het milieu dus. Gelukkig heeft het Imeldaziekenhuis enkele jaren geleden een actieplan opgesteld dat nu zijn vruchten afwerpt. “Dankzij dit actieplan heeft onze dienst Anesthesie de ecologische voetafdruk verkleind met maar liefst 90%.” vertelt dr. Philip Rijkers, hoofdarts Imeldaziekenhuis, trots. RTV kwam langs en maakte een mooie reportage.

Verschillende studies hebben aangetoond dat de ecologische voetafdruk van de gezondheidszorg heel groot is. In de Westerse wereld zou de gezondheidszorg tot 5% van de totale ecologische voetafdruk innemen. Binnen de gezondheidszorg is algemene anesthesie in belangrijke mate medeverantwoordelijk voor deze voetafdruk door de hoge uitstoot van broeikasgassen voor en tijdens ingrepen. Denk hierbij aan lachgas, desflurane en sevoflurane gassen. De omvang van deze broeikasgassen wordt in de wetenschappelijke term het CO2-equivalent (CO2-e) uitgedrukt. De ernst van de vervuiling hangt af van de eigenschappen van het product maar ook van hoelang de stoffen in de atmosfeer blijven hangen.

Anesthesie is verantwoordelijk voor ongeveer 5% van de uitstoot van het CO2-equivalent van de gezondheidszorg en zelfs voor 50% van de uitstoot tijdens een heelkundige ingreep, wat heel veel is. “We bevinden ons in een mooie groene omgeving die we intact willen houden, we doen er dan ook alles aan om duurzaam te werken.” zegt hoofdarts Philip Rijkers.

De dienst Anesthesie van het Imeldaziekenhuis besloot na te gaan hoe ze de uitstoot van hun werking konden verminderen. “Om de voetafdruk te verkleinen moest onze dienst, waar mogelijk, het verbruik van de meest schadelijke dampen en gassen stoppen en het verbruik van de andere dampen tot een minimum beperken. Daarom stelden we in 2018 een plan op dat sindsdien in verschillende fasen werd uitgevoerd.” vertelt dr. Guy Schols, medisch diensthoofd Anesthesie. “In de eerste fase, in 2019, werd het gebruik van lachgas als middel om mensen in slaap te brengen volledig gestopt. In de periode van 2019-2020 werden er als tweede fase een aantal nieuwe en zeer efficiënte high-end anesthesietoestellen geïnstalleerd. Daarnaast werden ook de anesthesietechnieken aangepast. Dit jaar, fase drie, werd het gebruik van de stof desflurane volledig gestopt en werden er steeds meer technieken gebruikt waarbij er geen inhalatie-anesthetica dient gebruikt worden. Deze acties zorgden ervoor dat de ecologische voetafdruk van de dienst Anesthesie daalde met meer dan 90% zonder in te boeten op veiligheid of kwaliteit.” licht dr. Schols toe.

Enkele absolute getallen:

In 2018 was de voetafdruk van de inhalatie-anesthetica in het Imeldaziekenhuis een CO2 equivalent van 1.720.370 kg. Hiervan was 1.248.739 kg  CO2e afkomstig van desflurane en 445.200 kg CO2e van lachgas. 

Over het volledige jaar 2021 bedroeg de voetafdruk nog 224.920 kg CO2e. Er werd totaal geen lachgas meer gebruikt sinds 2019 en het merendeel van het CO2 equivalent was afkomstig van desflurane met 168.030 kg CO2e.

In 2022 werd het gebruik van desflurane dan volledig gestopt en zal het totale CO2e over het hele jaar minder dan 100.000 kg bedragen. 

“Dit betekent dat wij erin geslaagd zijn om tussen 2018 en 2022 de ecologische voetafdruk van de dienst Anesthesie te verminderen met 1.600.000 kg CO2-equivalent. De gemiddelde voetafdruk van een persoon in de Westerse wereld bedraagt ongeveer 10.000 kg per jaar bedraagt. Dit wil dus zeggen dat wij dankzij onze aangepaste werking zorgen voor een vermindering van de CO2 voetafdruk van 160 personen of het equivalent van 16 miljoen gereden kilometers per jaar met een gemiddelde wagen (100 g CO2/km).” verduidelijkt dr. Guy Schols.

Het is duidelijk dat we inzitten met het milieu want naast deze veranderingen in het operatiekwartier werden eerder ook al zonnepanelen, ledverlichting en een speciale sorteerstraat geïnstalleerd in het ziekenhuis.